Nasrettin Hoca Kimdir?
Nasrettin Hoca Eskişehirli’dir. 1208 yılında Sivrihisar ilçemize bağlı Hortu Köyü’nde doğmuştur. Sivrihisar ve Konya’da eğitim görmüştür. 1284 yılında 76 yaşında vefat etmiştir. Mezarı, uzun süre yaşadığı Akşehir’dedir.
Nasrettin Hoca’nın adını ne zaman duysak, hayalimizde kocaman kavuğu; uzun, beyaz sakalları ile güler yüzlü, tatlı bir insan canlanır. Hemen tebessüm ederiz. biyografi
Fıkraları bizleri güldürürken düşündürür. Fıkralarında toplumun eksik ve aksak yönlerini gösterir. İnsanları kalplerini kırmadan eleştirir. Şaşırtırken, eleştirirken aydınlatır.
Hiçbir zaman alay etmez, küçümsemez. Nasrettin Hoca, hepimizin çok sevdiği, okurken hem güldüğümüz hem düşündüğümüz o güzel fıkraları ile, bizim hem millî, hem evrensel mizah kahramanımızdır.
Nasrettin Hoca, uygarlığımızda eşsiz yeri olan büyük bir bilgedir. O bir eğitimcidir. Hazırcevaplılığıyla tanınır. Onun her durumda söyleyecek bir sözü vardır. (Kaynak – Mehmet KILIÇLAR Eskişehir Valisi)
Onun yaşamıyla ilgili bilgiler, halkın kendisine olan aşırı sevgisi yüzünden, söylentilerle karışmış, yer yer olağanüstü nitelikler kazanmıştır. Bu söylentiler arasında, onun Selçuklu sultanlarıyla tanıştığı, Mevlânâ Celâlettin ile yakınlık kurduğu, kendisinden en az yetmiş yıl sonra yaşayan Timur’la konuştuğu, birkaç yerde birden göründüğü bile vardır.
Nasrettin Hoca, insanlara doğru yolu gösteren, iyilikleri bildiren, doğruya sevkeden ve kötülüklerden sakındıran bir veli idi. Bu işi yaparken tabiatı icabı kendisine has bir yol tutmuştur. Böylece hakkın anlatılması ve cemiyetteki bozuk yönlerin düzeltilmesi için, meseleyi halkın anlayacağı bir dil ve üslub ile, gayet manidar latifeler halinde kısa ve öz olarak dile getirmiştir. Latifeleri hikmet ve ibret dolu birer darb-i mesel gibidir. Bu bakımdan adına uydurulan edep dışı ve nükteden uzak bir takım fıkraların onunla ilgisi yoktur. Manidar latifeleri önce yakın cevresinde şifahi olarak dilden dile dolaşmış, sonraları gitgide yayılmış ve zamanla bir takım değişikliğe uğramıştır. Bu sebeple onun olmayan bir takım bayağı fıkralar da ona mal edilerek anlatılmıştır.
Yapılan ilmi çalışmalar, onun ilim ve edeb sahibi bir veli olması, söz konusu sıradan basit fıkraları söylemediğini açıkca göstermektedir. Ayrıca, Nasrettin Hoca’nın efsanevi bir kişi değil, on üçüncü asırda Anadolu Selçukluları zamanında yaşamış salih bir müslüman olduğunu ortaya çıkarmıştır. Çünkü onun nükteleri, bir insanın başından geçen gülünç hadiselerin ifadesi değil, görünüşte güldürücü aslında ince hikmetleri dile getiren, düşündürücü latifelerdir. Bu latifelerin toplandığı eserlerden biri, Londra’da British Museum’da. Haza Terceme-i Nasrettin Efendi Rahme başlıklı yazma eserdir. Ancak bu eserdeki latifelerin bir kısmı, onun üslubuna ve nükte tekniğine uymamaktadır. Nitekim eserin sonunda bu durum: “İşte Nasrettin Efendinin kibar-ı evliyadan (Evliyanın Büyüklerinden) olduğuna şek ve şüphe yoktur. Merhumun bu kıssalardan haberi var yok böyle yazmışlar. Her kim okuyup tamamında bu merhumun ruhu için bir Fatiha bağışlarsa, Hak sübhane ve teala ol kimsenin ahir ve akibetini hayr eyleye” şeklinde belirtilmiştir. Ayrıca, Nasrettin Hoca adlı eserde başka nüktelerine yer verilmiştir.
Nasrettin Hoca, fert ve toplumu her yönüyle çok iyi tanımış, insanların aile, komşuluk, dostluk, ticari münasebetlerine ait cemiyette gördüğü aksak yönleri düzeltmek ve nasihat etmek maksadıyla nüktelerle dile getirmiş, düşünmeye ve doğruya sevk etmiştir. Sosyologlar ve psikologlar, insanı ve cemiyeti tanıyıp, çeşitli yönlerini incelemek için onun latifelerinden çok istifade etmişlerdir.
Nasrettin Hoca fıkraları, batı dillerine de çevrilmiş ve bu dillerde Hoca hakkında mühim neşriyat yapılmıştır. Bunlar arasında Pierre Mille’in “Nasrettin et son epouse” adlı kitabı, Edmonde Savussey’in “La Litterature Populaire Turque” adlı eserindeki Nasrettin Hoca bölümü, Jean Paul Carnier’in “Nasrettin Hoca et ses Histoires Turques” adlı eserleri zikretmek yerinde olur.
hikaye, öykü, fıkra, Nasrettin Hoca, Nasrettin Hoca Fıkraları, Nasrettin Hoca Hikayeleri, biyografi, nasrettin Hica Biyografisi, Nasrettin Hoca Hakkında Bilgi, Nasrettin Hoca kimdir,
