Nazım Hikmet Hikayeleri; “Üç Yumruk”
Bican Efendi, gözlerini ovuşturup gerinerek yatağında doğruldu. Elini ağzına götürdü, rahat ve geniş bir esnemeden sonra yatağın yanında duran tahta masanın üstündeki çalgılı saate baktı. Saat sekizi beş geçiyordu.
Sabah çoktan olmuş, daire vakti yaklaşmıştı. Giyinip, tramvaya atlayıp işine gidinceye kadar gene devam cetvelini imzalamayı kaçıracak ve zaten yarısı vergiye giden, yarısı da alacaklılar elinde kalan maaşı kıstelyevme uğrayacaktı.
Yorganı biraz sıyırdı ve bir “lahavle!..” ile başını salladı. Kendi kendine hiddetli hiddetli söylendi. Karısı Sadbek Hanım da her gün olduğu gibi hala uyanmamış, yataktan kalkmamıştı.
Mevsim kara kışın ortası idi. O, karısının, mangalı yakıp odayı ısıttığını ve biraz bulamadan filan kalıvaltı hazırladığını tahmin ediyordu. Onu, yorganı başına çekmiş, horul horul, yahut mışıl mışıl uyur bir halde görünce fena halde sinirlenmiş, hiddeti topuğundan aşmıştı!..
·
Artık bu, bu kadar da olamazdı a efendim!.. Kadın dediğin biraz da kocasının mangalını, mektebe gidecek oğlanın ekmek çıkınını hazırlamalı değil miydi?!..
Hem zavallı Bican Efendinin aldığı üç buçuk akça, hangi dünyalığa yetiyordu ki!.. Onun bir de hanımefendiye hizmetçi aşçı, çocuklara dadı tutacak vakti, hali mi vardı!..
Bican Efendi tahta masanın üstünden sigara tablasını ve tabakasını aldı. Mahmurluk bozar! diye kalınca bir sigara sardı. Çekiştirdi ve sallaya, seslene yatakta yatan karısını uyandırdı.
Bican Efendinin Köroğlundan, yahut kaşık düşmanından başka yetişkin, gelinlik bir kızı ile mektebe giden bir oğlu, bir de ihtiyar çaçaron bir kaynanası vardı… Adamcağız yirmi senelik kayıt masasından aldığı para ile sofranın çorbasını, çocukların üstünü başını, evin kömürünü, kirasını idare edemiyor, araya bir de yetişkin küçük hamının atkılı iskarpini ve kışlık şöylece böylece manto derdi de girince ne yapacağını, ne edeceğini şaşırıyordu. Hem o aralık kalemde de işe yaramaz ve avare olmuş, mümeyyiz mektupcunun hüsnüteveccühünü kaybetmişti… Kendi kavlince o daha ihtiyar yaşta da sayılmazdı ama; kaleme yeni yeni genç memurlar, kesik saçlı hanım kızlar gelmişlerdi.
Onlar akşama kadar makine ile koca dairenin yığılan kağıtlarını yazıp geçiveriyorlardı. Bican Efendi hala eski masasının üstündeki okkalı, porselen hokka ile rıhtanlığı ve kamış kalemi kaldıracak vakit bile bulamamıştı.
Üste de evde karısı ile kavgadan, çocuklara ve kıza meram anlatmadan başına türlü hal geliyor, o düşünce ile uykusuz kaldığından sabahleyin işine de yetişemiyor, kıstelyevm yapılıyordu…
Bican Efendi yatağın içinde bağdaş kurmuş, sigara içer ve bunları düşünürken, karısı Sadbek Hanım içinde biraz kıvılcımlı kül bulunan bir saç mangalla içeri girdi …
Çaydanlığı hazırladı ve kavanozun dibini boşaltıp birkaç zeytin bulabildi… Onlar, çocuklar ile beraber kahvaltı yaparken yine karı koca arasında kavga, gürültü başlamıştı.
Sadbek Hanım boşanan bir makara gibi dinlenmeden söyleniyor, ihtiyar kaynana da lafa karışınca artık odada durulacak, oturulacak bir hal kalmıyordu …
Kadın kömürlükte kömür kalmadığını, güç halle biraz kırıntı, kıvılcım bulup mangalı yaktığını söylüyor :
– Ne ot var, ne ocak var! .. Bu halimiz ne olacak? .. diye bangır bangır bağırıyordu …
Bu fasıl arasında, yetişkin . kız çorabı kalmadığını, mektebe gidecek oğlan da kundurasının altı açıldığını söylemiş, titizlenmeye başlamışlardı …
Bican Efendi, köşe başındaki bakkal Bodos ile kömürcüye de artık yüzü ve kredisi kalmadığını biliyordu … Papuçlarını ayağına çekti. Sesini çıkarmadan küskün küskün başını eğip, kapıyı örtüp evden çıktı …
Efendi gittikten bir saat kadar sonra, sokak kapısı çalınmış ve arpacı kumrusu gibi mutfağın önünde öğleye ne yapıp, ne hazırlayacağını düşünen Sadbek Hanım telaşlı telaşlı koşmuştu.
Kadın, acaba yine bir alacaklı mı geldi diye korka çekine kapıyı açtığı vakit birdenbire şaşırmış, gözlerine inanamamış, sonra sevincinden adeta ne söyleyeceğini bilenemişti.
Önü gömlekli tanımadığı bir bakkal çırağı tıklım tıklım koca bir küfe erzak ve yanında gelen bir adam da bir iki top basma ve kumaş getirmiş:
– Beyefendi gönderdi!.. diye bırakıp gitmişlerdi …
Sadbek Hanım rüya mı görüyorum diye gözlerini ovuşturuyor, kendi kendine bu işe şaşıp duruyordu.
Akşam zavallı Bican Efendi, süklüm püklüm düşünerek, eve döndüğü zaman bu defa da rüya mı görüyorum diye şaşırmak sırası ona gelmişti. Odanın ortasına kurulan yemek sinisi bin bir çeşit kaplar, tabaklar, nefis yiyeceklerle donanmış, bezenmişti… Memnuniyetinden ne yapacağını bilmeyen, mutadı hilafına olarak onu o akşam daha sokak kapısının eşiğinde karşılayan karısı, çocuklara ve kıza göğüslükler, hırkalar, elbiseler biçmişti …
Bunlar ne idi?!
Ne olmuştu? ..
Bican Efendi bu fevkalade ahvale hiçbir mana veremiyor, hayretinden ağzı açık bir halde bir şey söylemeden bakınıp kalıyordu …
O, tam bu halin ne olduğunu, bu bolluğun, şenliğin nereden geldiğini soracağı esnada, sokak kapısının zili ötmüş ve birbiri ardından da kapıya telaşlı üç yumruk vurulmuştu!
Sadbek Hanım heyecanla koşup kapıyı açınca, karşısında gündüz koca bir küfe getiren tanımadığı bakkal çırağı ile basmacıyı görmüştü …
Onlar ezile büzüle, ellerini ovuşturarak :
– Yanlışlık olmuş, hanımefendi! Başka yere gidecek iken buraya getirmişiz… Şunları alalım!.. diyorlardı!
– ?!. ..
Nazım Hikmet (Adsız Adam/ Halk Dostu, 24. 12. 1930)
Nazım Hikmet Hakında Bilgi
Türk şair, oyun yazarı, romancı ve anı yazarı olan Nazım Hikmet, kusurları ve güzellikleriyle baştan aşağı hayatı seven ve ‘’yaşamak güzel şey be kardeşim’’ diyen yazarımızdır.
(15 Ocak 1902 – 3 Haziran 1963), “Romantik komünist” ve “romantik devrimci” olarak tanımlanır. Siyasi düşünceleri yüzünden defalarca tutuklanmış ve yetişkin yaşamının büyük bölümünü hapiste ya da sürgünde geçirmiştir. Şiirleri elliden fazla dile çevrilmiş ve eserleri birçok ödül almıştır.
Yasaklı olduğu yıllarda Orhan Selim, Ahmet Oğuz, Mümtaz Osman ve Ercüment Er adlarını da kullanmıştır. İt Ürür Kervan Yürür kitabı Orhan Selim imzasıyla çıkmıştır. Türkiye’de serbest nazımın ilk uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en önemli isimlerindendir. Uluslararası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en gözde şairleri arasında gösterilmektedir.
Nâzım şairlikle 11 yaşında, 1913 senesinde tanışır. İlk şiiri, ‘’Feryad-ı Vatan’’ dır. Asım Bezirci, Nâzım’ı anlattığı kitabında şöyle söylüyor: ‘’Defterindeki ilk şiiri 20 Haziran 1329 (3 Temmuz 1913) tarihini taşır. ‘Feryâd-ı Vatan’ başlıklı bu şiiri Nâzım Hikmet on bir yaşında iken yazmıştır. Balkan Savaşı’nda Osmanlıların yenik düşmesi ve düşmanların Çatalca’ya kadar gelmesi üzerine kaleme alınan şiirde şairin bundan duyduğu derin üzüntü ile çok sevdiği yurdunu kurtarma istek ve umudu yansıtılmaktadır. Fakat, kendisinin açıklamasına göre, ilk yazdığı şiir ‘Yangın’dır. Bu şiiri, evlerinin karşısındaki bir binada çıkan yangın üzerine 6 Kânûn-ı evvel 1330 (19 Aralık 1914) tarihinde kaleme almıştır. 1920 senesinde ‘’Alemdar’’ gazetesinin açtığı bir yarışmaya katılır ve seçici kurulda önemli isimlerin olduğu bu yarışmayı birincilikle kazanır. Faruk Nafiz, Yusuf Ziya Ortaç, Orhan Seyfi Orhon şairden övgüyle söz eder. Nâzım fevkalade üretken bir şair olarak serbest ölçüyü sürdürür, ayrıca sosyal gerçeklikleri ele alarak muhtevada da dikkat çekici bir şiir inşa eder. Benerci Kendini Niçin Öldürdü (1932) basıldıktan sonra Darülbedayi’de (İstanbul Şehir Tiyatrosu) de sahnelenir. Gece Gelen Telgraf adlı şiir kitabının da 1933’te yayımlanmasıyla hapse girer.
Şiirleri yasaklanan ve yaşamı boyunca yazdıkları yüzünden 11 ayrı davadan yargılanan Nazım Hikmet, İstanbul, Ankara, Çankırı ve Bursa cezaevlerinde 12 yılı aşkın süre yattı.
Mezarı Moskova’da bulunmaktadır.